Οι ετήσιες γυναικολογικές εξετάσεις εξατομικεύονται ανάλογα με την περίπτωση, την ηλικία, την παρούσα κατάσταση και το ιστορικό της ασθενούς. Ο συνήθης ετήσιος έλεγχος σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, περιλαμβάνει τα εξής:
Περιεχόμενα
Ετήσιες Γυναικολογικές εξετάσεις
Στην αρχή ελέγχονται τα έξω γεννητικά όργανα, το περίνεο και η περιπρωκτική χώρα. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του κολποδιαστολέα, εξετάζοναι ο κόλπος και ο τράχηλος για τυχόν βλάβες, φλεγμονές ή ανατομικές ανωμαλίες. Τέλος γίνεται η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση για την ψηλάφηση των έσω γεννητικών οργάνων και την αναγνώριση τυχόν παθολογικών καταστάσεων. Κάποιες φορές και σε ειδικές περιστάσεις μπορεί να απαιτηθεί συμπληρωματική εξέταση από το ορθό. Επίσης, αν κριθεί απαραίτητο, λαμβάνονται καλλιέργειες κολπικού εκκρίματος.
Τεστ Παπανικολάου
Γίνεται μία φορά το χρόνο (σε γυναίκες χαμηλού κινδύνου) ή και συχνότερα όταν κρίνεται απαραίτητο από την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, με σκοπό να ανιχνεύσει τις καταστάσεις εκείνες που θα χρειασθούν άμεσα θεραπευτική ή περαιτέρω διαγνωστική παρέμβαση. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από το τεστ περιλαμβάνουν την ύπαρξη φλεγμονής, την παρουσία παθολογικών κυττάρων (άτυπων, δυσκαρυωτικών, καρκινικών) καθώς και την ορμονική κατάσταση της γυναίκας.
Για την πραγματοποίηση του τεστ χρειάζονται ένας κολποδιαστολέας, μια λεπτή σπάτουλα και μια μικροσκοπική βούρτσα, με τη βοήθεια των οποίων λαμβάνονται επιχρίσματα από τον οπίσθιο κολπικό θόλο, τον εξωτράχηλο και τον ενδοτράχηλο. Τα επιχρίσματα αυτά (τα οποία περιλαμβάνουν κάποια κύτταρα) τοποθετούνται σε αντικειμενοφόρους πλάκες, μονιμοποιούνται με κάποιο μονιμοποιητικό υλικό και αποστέλλονται για κυτταρολογική εξέταση. Η λήψη του τεστ είναι προτιμότερο να γίνεται στην πρώτη φάση του κύκλου και 48-72 ώρες μετά από σεξουαλική αποχή.
Ετήσιες γυναικολογικές εξετάσεις: Κυτταρολογία υγρής φάσης (thin prep)
Τα τελευταία χρόνια μια καινούργια μέθοδος ελέγχου των κυττάρων που συλλέγονται εγγυάται ακόμη πιο αξιόπιστα αποτελέσματα. Πρόκειται για την κυτταρολογία υγρής φάσης (thin prep), κατά την οποία τα επιχρίσματα τοποθετούνται απευθείας σε μπουκαλάκι με συντηρητικό υγρό μεταφοράς. Με αυτή την μέθοδο γίνεται ακριβέστερα και ευκολότερα η διάγνωση, ενώ μπορούν να γίνουν και άλλες εξετάσεις, όπως ανίχνευση και τυποποίηση του DNA του HPV.
Υπερηχογράφημα
Έτσι απεικονίζονται τα έσω γεννητικά όργανα. Υπάρχουν δύο τρόποι υπερηχογραφικής απεικόνισης: ο διακοιλιακός και ο διακολπικός, ο οποίος και παρέχει τις περισσότερες και πιο χρήσιμες πληροφορίες. Αποτελεί πολύ χρήσιμη μέθοδο διάγνωσης πολλών παθολογικών καταστάσεων και είναι ευρέως διαδεδομένη λόγω του χαμηλού κόστους, της έλλειψης ακτινοβολίας και του ότι είναι ανώδυνη. Με το υπερηχογράφημα απεικονίζονται ευκρινώς όλες οι δομές των έσω γεννητικών οργάνων. Συγκεκριμένα ελέγχονται: η μορφολογία της μήτρας, η ενδομητρική κοιλότητα, η παρουσία ινομυωμάτων, πολυπόδων και άλλων εξεργασιών, οι ωοθήκες και οι τυχόν συνυπάρχουσες αλλοιώσεις τους (κύστεις, ενδομητριώματα, καρκίνος), η ύπαρξη ωοθυλακίων σε αυτές καθώς και η παρουσία παθολογίας των σαλπίγγων.
Έλεγχος μαστών
Ο συνήθης έλεγχος των μαστών στις γυναίκες κάτω των 40 ετών γίνεται με την ψηλάφησή τους. Αν υπάρχουν ύποπτες περιοχές, τότε γίνεται υπερηχογράφημα ή και μαστογραφία. Στον γενικό πληθυσμό συστήνεται μία μαστογραφία μεταξύ 35 και 40 ετών σαν εξέταση αναφοράς και ακολούθως (μετά τα 40) μία μαστογραφία ανά έτος. Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου μαστού ο έλεγχος ξεκινά νωρίτερα.
